Publiczna Szkoła Podstawowa im. Leona Wyczółkowskiego w Miastkowie Kościelnym

Logopeda

Terapia logopedyczna w szkole 

 

Zadania logopedy:

 

1. Diagnoza

a) Przeprowadzenie badań wstępnych w celu ustalenia stanu mowy:

- badania przesiewowe w klasach O-I

- badania kontrolne w klasach starszych.

b) Diagnozowanie logopedyczne:

- badania indywidualne

- wywiady z rodzicami

- konsultacje u specjalistów.

c) Organizowanie pomocy logopedycznej.

 

2. Terapia

a) Prowadzenie logo terapii indywidualnej i grupowej:

- usuwanie zakłóceń i zaburzeń komunikacji językowej

- pomoc w przezwyciężaniu trudności związanych z mówieniem, rozumieniem, czytaniem i pisaniem

- prowadzenie ćwiczeń kształtujących prawidłową mowę.

b) Organizowanie pomocy logopedycznej dla dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu przy współpracy z pedagogiem i nauczycielami prowadzącymi zajęcia korekcyjno-kompensacyjne.

 

3. Profilaktyka

a) Podejmowanie działań profilaktycznych, zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej oraz czuwanie nad prawidłowym rozwojem mowy:

- pogadanki dla rodziców

- konsultacje logopedyczne

b) Wspieranie działań wychowawczych i profilaktycznych nauczycieli, wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki

c) organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli.

 

ĆWICZENIA:

 

 

Zestaw ćwiczeń przygotowujących czubek języka do poprawnej realizacji głoski r (r)

  • naśladuj ssanie cukierka,
  • mlaskaj, kląskaj językiem,
  • wsuń język między wprawione w drgania wargi,
  • unieś czubek języka do wałka dziąsłowego i mocno dmuchaj,
  • wymawiając głoskę t (przy wałku dziąsłowym), zdmuchuj skrawki papieru umieszczone na czubku języka,
  • szybko wymawiaj sylaby: la…, lo…, lu…, le…,
  • szybko wymawiaj głoskę l: llllllllll……..,
  • cofnij język do wałka dziąsłowego i szybko wymawiaj głoski:

ttttttttttttt……,

dddddddd…..,

nnnnnnnn…..,

  • oraz połączenia głosek:

td td td td td td,

tdn tdn tdn tdn tdn,

teda tedo tedu tede

  • naśladuj grę na trąbce, parskaj, prychaj.

 

Podczas wymowy głoski r boki języka przylegają do wewnętrznej powierzchni górnych zębów i dziąseł, czubek języka uderza o górne dziąsła, wibrując.

 

>Umiesz już naśladować grę na trąbce, parskanie konika.

    Postaraj się powtórzyć podane sylaby i wyrazy:

  • tra, tro, tru, try, tre, dra, dro, dru, dry, dre,
  • trawa, trasa, tran, trapez, tramwaj, trawnik, trampki, troje, troska, trochę, trud, trudny, truteń, truskawka, trójkąt, trep, tren, treść, trybuna,
  • dratwa, drabina, draka, dragon, draczna, drab, drapieżnik, drops, droga, drobny, drogi, drogowskaz, drozd, droczyć, drąg, drut, druk, druh, drób, drugi, drużyna, drużba, drukarnia, drewno, drelich, drewniaki, dres, dreptać.

 

Konieczna jest współpraca z rodzicami, ponieważ bardzo ważna jest kontynuacja pracy w domu - należy ćwiczyć codziennie przez 5-10 min. zgodnie ze wskazówkami logopedy. Jeżeli rodzice się angażują terapia może trwać dużo krócej.

 

 

 

Zestaw ćwiczeń przygotowujących narządy artykulacyjne do prawidłowej realizacji głosek szumiących: š (sz), č (cz), ž (ż,rz), (dż)

Ćwiczenia oddechowe:

  • zdmuchiwanie płomienia świecy, chuchanie, dmuchanie na waciki, piłeczki pingpongowe, wiatraczki, skrawki papieru,
  • picie napojów przez słomkę,
  • dmuchanie przez słomkę, robienie baniek mydlanych.

Ćwiczenia języka (ćwiczenia wykonujemy przy szeroko otwartych ustach i widocznych zębach):

  • przesuwanie języka w kąciki ust,
  • oblizywanie górnej wargi (język wąski, wydłużony),
  • Podczas prawidłowej artykulacji głoski sz czubek języka uniesiony jest do góry, do wałka dziąsłowego, zęby są zbliżone – między nimi powstaje wąska szczelina, wargi lekko zaokrąglone, wysunięte są lekko do przodu. Głoska sz jest podstawową dla szeregu: sz, ż, cz, dż i dlatego bardzo ważne jest jej dokładne opanowanie.

    > Jeżeli umiesz już poprawnie wymawiać sz, pobaw się w naśladowanie    

         szumu wiatru:

    „mycie” językiem górnych zębów,
    • szszszu, szszszu………

         > Powtórz sylaby, wydłużając wymowę głoski sz, następnie postaraj się       

              prawidłowo powtórzyć usłyszane wyrazy:

    • sza, szo, szu,szy, sze
    • szum, szufla, szuflada, szuwary, szopa, szorty, szofer, szafa, szachy, szata, szabla, szalik, szatyn, szatnia, szachownica, szarfa, szaruga, szarotka, szarlotka, szałwia, szyna, szyba, szynka, szyja, szydło, szydełko, szypułka, szelki, szereg, szeryf, szef, szept, szewc
    unoszenie języka do góry, w kierunku nosa,
  • „liczenie” górnych zębów,
  • wypychanie językiem górnych zębów,
  • przesuwanie języka po podniebieniu.

Ćwiczenia warg:

  • cmokanie,
  • robienie tzw. „ryjka” – wargi ściągnięte, wysunięte do przodu,
  • wysuwanie warg do przodu, zęby widoczne, wargi zaokrąglone. 

Konieczna jest współpraca z rodzicami, ponieważ bardzo ważna jest kontynuacja pracy w domu - należy ćwiczyć codziennie przez 5-10 min. zgodnie ze wskazówkami logopedy. Jeżeli rodzice się angażują terapia może trwać dużo krócej.

 

 

 

Ćwiczenia  logopedyczne przygotowujące do prawidłowej artykulacji głoski „s”

 

Ćwiczenia języka:

  • Wysuwanie języka z jamy ustnej w linii prostej do przodu – język wąski ,
  • Układanie języka na dolnej wardze – język szeroki, boki języka dotykają kącików ust,
  • Układanie języka na dnie jamy ustnej – czubek języka przylega do wewnętrznej powierzchni dolnych zębów,
  • „Mycie” czubkiem języka wewnętrznej powierzchni zębów dolnych,
  • „Liczenie” czubkiem języka dolnych zębów – język dotyka powierzchni wewnętrznej każdego zęba,
  • Wypychanie językiem dolnych zębów,
  • Układanie języka w trąbkę”.

 

Ćwiczenia warg:

  • Nakładanie wargi górnej na dolną i odwrotnie,
  • Ściąganie warg – jak przy wymowie głoski „u”, następnie rozciąganie warg – jak przy wymowie głoski „i”,
  • Rozciąganie ust  jak przy uśmiechu,

 

Ćwiczenia oddechowe:

Podczas wykonywania ćwiczeń usta układamy jak do uśmiechu.

  • Przy nałożonej wardze górnej na wargę dolną, mocno dmuchaj na brodę,
  • Cofnij lekko kąciki ust, wysuń do przodu język i mocno na niego dmuchaj,
  • Ułóż na dolnej wardze szeroki język, lekko wysuń do przodu i dmuchaj przez jego środek.

 

Podczas prawidłowej artykulacji głoski „s” usta są rozchylone (jak przy uśmiechu), zęby są zbliżone. Czubek języka przylega do wewnętrznej powierzchni dolnych siekaczy. Boki  języka przylegają do wewnętrznej powierzchni górnych zębów i dziąseł. W linii środkowej języka tworzy się wąska rynienka, przez którą przepływa strumień wydychanego powietrza.

 

Umiesz już syczeć jak wąż więc powtórz:

-          sy, se ,sa, so, su,

-          syn,  syfon,  sygnał, sylaba,  sylwetka,  sypialnia, sympatia,

-          sen, ser, seler, sernik, sekunda, sekret, sekretarka,

-          sad, sala, salon, sałata, samochód, samolot, sandały, sanki,

-          sok, sowa, soda, sopel, sobota, Sopot,

-          sum, sufit, sukienka, suwak, supeł, sumienie.

Powtarzaj dalej:

      -  ysy, isy, ese, asa, oso, usu,

      -   wysepka, łysy, wysypka, rysunek,

      -   miska, pisanka, tenisówki, pliska, flisak,

      -  deseń, piesek, wesele, profesor, mięso,

      -  kasa, masa, klasa, kiełbasa, basen, pasek, piasek, fasola, fason,

      -  osoba, kosa, osa, osad, oset, posada, piosenka, pokusa, busola.

 

  Powtórz  jeszcze:

 

      -  ys, is, es, as, os, us,

      -  tygrys, kaprys, irys,

      -  lis, bis, napis, cis, popis, komis, tenis,

      -  pies, owies,

      -  pas, las, bas kwas, hałas, atlas, kompas, ananas, bobas,

      -  los, nos, kłos, włos, głos, kos, kokos, termos, wrzos, bigos,

      -  bambus, autobus, kaktus, plus, minus, dzikus, globus, mus,

 

 

Najczęstsze trudności artykulacyjne

 

Najczęściej występujące trudności artykulacyjne

Charakterystyka trudności

Nieprawidłowa wymowa głosek s, z, c, dz

zastępowanie głosek s, z, c, dz przez: sz, ż, cz, dż

wymowa międzyzębowa

 

wymowa boczna

 

 

w czasie artykulacji język znajduje się między zębami

w czasie wymowy język skręcony w bok, nieprzyjemny poświst

Nieprawidłowa wymowa głosek sz, ż, cz, dż

zastępowanie głosek sz, ż, cz, dż  przez s,z, c,dz, ś, ź, ć, dź

wymowa międzyzębowa

 

wymowa boczna

 

 

w trakcie artykulacji język znajduje się między zębami

w czasie wymowy język skręcony w bok, nieprzyjemny poświst

Nieprawidłowa wymowa głoski r

Zastępowanie głoski r przez l lub j

Wymowa międzyzębowa

 

 

wymowa boczna

 

r gardłowe

 

r francuskie

 

r policzkowe

r wargowe

 

w trakcie artykulacji język znajduje się między zębami

w czasie wymowy język skręcony w bok, nieprzyjemny poświst

drży tylna ściana gardła zamiast czubka języka

drży języczek przy podniebieniu miękkim zamiast czubka języka

drżą policzki zamiast czubka języka

drżą wargi zamiast czubka języka

Nieprawidłowa wymowa głosek k, g

zastępowanie głosek k,g przez t, d

Wymowa boczna

 

w czasie wymowy język skręcony w bok, nieprzyjemny poświst

 

Ubezdźwięcznienie

 

głoski dźwięczne: b, Bi, g,gi, z,zi, dz, dzi, w, wi, dż, ż, d

Z

zamienione na odpowiednie głoski bezdźwięczne: p, pi, k,ki, s, si, c, ci, f, fi, cz, ,sz, t,

 

 

 

 

Jak się rozwija mowa.

 

 

Powstawanie poszczególnych głosek w procesie rozwoju mowy dziecka

 

Wiek dziecka

Artykulacja głosek

pierwsze miesiące życia

głużenie: powstają przypadkowe dźwięki

ok. 6 miesiąca życia

gaworzenie – powtarzanie usłyszanych dźwięków

1 – 2 rok życia

pojawiają się pierwsze wyrazy: mama, tata, baba, dziecko wymawia samogłoski a, o, u, i, y, e oraz spółgłoski: p, pi, b, Bi, m, mi, d, t, n

2 – 3 rok życia

pojawiają się proste zdania, dziecko wymawia samogłoski: ę, ą i spółgłoski: w, f, wi, fi, ś, ż, ć, dź, ń, l, li, k, g, ch, ki, gi, chi, j, ł, s, z, c, dz

4 – 5 rok życia

pojawia się głoska r, czasem głoski: sz, ż, cz, dż

5 – 6 rok życia

utrwalane są głoski: sz, ż, cz, dż

7 rok życia

opanowana jest technika mówienia